Elmadağ (Asi Yozgat) İsmini Nasıl Almıştır, Eski İsmi Nedir? Ankara Elmadağ İlçesinde Gezilecek Yerler: Elmadağ Kayak Merkezi
15
Elmadağ, Türkiye'nin Ankara iline bağlı bir ilçedir. İlçe, Türk göçünün etkisiyle 1073 yılından itibaren Türk nüfusunun yoğunlaştığı bir bölgedir. Elmadağ, Hasanoğlan ve Yeşildere gibi önemli mahallelerine sahiptir. İlçe, 1936 yılında Çankaya ilçesine bağlanmış ve 1941 yılında Elmadağ ismini almıştır. 1944 yılında Elmadağ Belediyesi kurulmuş ve 1960 yılında ilçe statüsü almıştır.
Hasanoğlan Beldesi ya da diğer adıyla Hasanoğlan, deniz seviyesinden 1.200 metre yükseklikteki İdris Dağı'nın eteğinde bulunuyor. İncelenen tarihi belgelere göre Hasanoğlan adını almıştır.
Lalahan Beldesi veya Lalahan, Odabaşı köyünde yayla düzeninde dağınık bir şekilde yaşayan insanların bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Daha sonra Ankara-Kayseri demiryolunun yerleşimin kuzeyinden geçmesi ve burada Hayvancılık Araştırma Enstitüsü'nün kurulmasıyla yerleşime Lalahan adı verilmiştir. 1986 yılında Odabaşı belediyesi olarak kurulan teşkilat, adını Lalahan belediyesi olarak değiştirmiştir.
Yeşildere Beldesi ya da diğer adıyla Yeşildere, Ankara'nın 35 km. doğusunda, Ankara-Samsun yolunun 7 km. iç kesimlerinde, Elmadağ ile Hasanoğlan arasında yer alan bir yerleşim yeridir. 2.700 nüfusa sahiptir. Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan yerleşim, 1970 yılında şimdiki yerine taşınmıştır.
İlçenin ekonomik faaliyetleri arasında Selçuklu Türkleri'ne kadar uzanan bir kültürel birikimi yansıtan halıcılık, el dokuması kilim, çanta ve kese üretimi yer almaktadır. Halıcılık ağırlıklı olarak Tekke ve Akçaali köylerinde, kilim, çanta ve kese üretimi ise Elmadağ, Hasanoğlan ve Lalahan'da yoğunlaşıyor. İlçe aynı zamanda buğday, arpa, fasulye, nohut gibi tarım ürünleriyle de tanınır.
25
Elmadağ (Asi Yozgat) İsmini Nasıl Almıştır, Eski İsmi Nedir?
Elmadağ'ın kayıtlı ilk resmi belgeleri, yaklaşık 423 yıl önce, 1558-1590 yılları arasında uzanmaktadır. Bu dönemde Ankara'ya bağlı bir yerleşim yeri olan Elmadağ'ın, Asi Yozgat olarak anıldığı tespit edilmiştir. Bu ismin mahkeme kararlarına yansıyan ve resmi mühürlerde gözlenen değişikliklerle güçlendirilmiş olduğu anlaşılabilir.
Asi Yozgat adı, Elmadağ yerleşiminin Çapanoğlu ailesiyle ilişkili bir dönemi yansıtır. Rivayete göre, bu aile tarafından yaşanan Kahramanlık ve adaletsizliklere karşı bölgesel olarak gösterilen tepki, köyün adının "Asi" olarak anılmasına neden olmuştur. Ancak bu halk hikayesi, resmi kayıtlarda teyit edilememiştir.
Asi Kelimelerin Farklı Anlamları
Elmadağ'ın adı üzerine yapılan çalışmalar, "asi" yerinde sadece "başkaldıran" veya "isyan eden" anlamı dışında, farklı bir içerik de sahip olduğunu ortaya koyuyor. Bazı kaynaklara göre "asi", "fayda" veya "yarar" anlamına gelir. Bu bağlamda, Elmadağ'ın özellikleri vurgulanan farklı bir isim kökenine işaret edilmektedir.
Elmadağ İsmini nasıl almıştır?
1840'lı yılların ardından, Elmadağ'ın adını alan yerleşim birimi, Çapanoğlu'nun Yozgat'tan göç edip bölgeye yerleşmesiyle bu ismi almıştır. Ayrıca Anadolu'ya Türk yerleşiminin başlangıcı olarak kabul edilen ve Oğuz Boyları'ndan gelen sülalelerin etkisi de Elmadağ'ın isim tarihinde önemli bir yer tutmaktadır.
1928 yılında "Küçük Yozgat" adı altında Bala kazasına bağlı bir bucak olan Elmadağ, 1936 yılında Bala'dan ayrılarak nahiye merkezi olmuş ve Çankaya ilçesine bağlanmıştır. Daha sonra, 1941 yılında bu yerleşim yerinin adı resmi olarak Elmadağ olarak değiştirildi.
Elmadağ'ın ismi, hem yerel halkın direniş hikayeleri hem de eski Türkçede yer alan ve olumlu anlamlar taşıyan kelimelerin birleşimiyle zengin bir tarih ve anlam taşır. Elmadağ'ın adı, sadece bir bakanlığın tanımlayıcı kapsamı, bölgenin kültürel ve sosyal politikasını barındıran bir sembol haline geldi.
35
Elmadağ İlçesinin Tarihçesi
Elmadağ, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nin yukarı Sakarya bölümünde yer alan bir ilçedir. Yapılan arkeolojik araştırmalar, Elmadağ ve çevresinin çok eski medeniyetlere sahne olduğunu göstermektedir. Bu araştırmalara göre ilçenin tarihi MÖ 547'ye kadar Frigler ve Lidyalılar, MÖ 84'e kadar Persler ve değişik kavimlerin varlıklarını sürdürdüğü yöreye dayanmaktadır.
1071 Malazgirt savaşından sonra Anadolu'ya yerleşmeye başlayan Türkler de 1073'ten sonra yörede etkin olmuşlardır. İlçenin topoğrafisi oldukça engebeli ve batısı kısmen düzlüktür. İlçeyi boydan boya geçerek akan Kargalı Deresi kuzeyde Kızılırmak ile birleşir.
Elmadağ, Ankara'ya bağlı bir yerleşim yeri olarak görülür ve 1785-1809 yılları arasında Ankara Sancağı'nın bir parçası olmuştur. 1902 yılında ise Ankara Vilayeti Salhanesi'nde Elmadağ, Ankara İlinin Bala Kazasına ait bir mahalle olarak görülmüştür. Elmadağlılar, Kurtuluş Savaşı sırasında Atatürk'ü karşılayan Seymen Alayı'nın içerisinde de yer almışlardır.
Elmadağ, arkeolojik araştırmalar sonucu çok eski medeniyetlerin varlığını göstermektedir ve ilçe merkezinde hâlen devam eden tandır ekmeği yapımı Selçuklulardan günümüze kadar devam ettiği sanılmaktadır. Ayrıca kilim, halıcılık, el dokuması, heybe ve çantalar gibi ürünler de Elmadağ'ın kültürünün zenginliklerindendir.
Elmadağ Kayak Merkezi,
Ankara iline 26 kilometre uzaklıkta Elmadağ ilçesi Yakup Abdal köyünde yer almaktadır. Kış aylarında popüler olan kayak ve dağcılık merkezinde, kışın kar kalınlığı ortalama 30-40 santimetre arasında değişmektedir ve karın yerde kalış süresi 105 gündür. Merkezde 650 metrelik bir kayak parkuru ve iki adet teleski (300 ve 650 metrelik) bulunmaktadır. Merkezde turistik bir tesis olan Elmadağ dağ evi, lokanta ve kafeterya hizmetleri sunan bir yapıdır. Ayrıca, bazı kurum ve kuruluşların çalışanları için özel tesisler de mevcuttur.
45
Elmadağ Hasanoğlan Kasabası,
Türkiye'nin Elmadağ ilçesine bağlı bir beldedir. İlçenin eski adı Hasanoğlanı olup zamanla ismin sonundaki sesli harf düşmesiyle adı Hasanoğlan şekline dönüşmüştür. Beldenin tarihi, 16. yüzyıla kadar dayanmaktadır ve Hacı Bayram Veli soyundan Tayyib Baba'nın tımarı olarak kaydedilmiştir. İlçenin nüfusu 10.585 kişidir ve 1953 yılında Belediye Teşkilatı kurulmuştur. Ulaşımı ise Özel Halk Otobüsleri ile yapılmaktadır.
Elmadağ ilçesine Ankara-Samsun karayolu üzerinde yer almaktadır. İlçenin en gelişmiş kasabası olarak bilinen Hasanoğlan, Elmadağ ilçesinde gezilecek turistik noktaların bazılarını barındırmaktadır. Örneğin, Ankara-Samsun karayolunun Hasanoğlan'a ayrılan kavşağında yer alan Hasandede Türbesi ve hemen yanındaki Hasndede Pınarı, kasabada gezilecek yerlerdendir.
55
Elmadağ Lalahan Beldesi,
Türkiye'nin Elmadağ ilçesine bağlı bir beldedir. Belde, 300 sene öncesine dayanmaktadır ve dağınık kesimlerde yayla düzeninde yaşayan insanların Odabaşı köyünde bir araya gelmeleriyle ortaya çıkmıştır.
Beldenin kuzeyinden geçen Ankara-Kayseri demiryolu ve aynı yerde kurulan Hayvancılık Araştırma Enstitüsünün etkisiyle yerleşim birimi Lalahan'a kaydırılmış ve Odabaşı köyünde 15-20 hanelik bir nüfus kalmıştır. 1986 yılında Odabaşı Belediyesi olarak kurulan teşkilat, adını Lalahan Belediyesi olarak değiştirmiştir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.