Crush Sendromu, uzun süreli kompresyon, hareketsiz kalma ve ezilme nedeniyle oluşan bir yaralanma türüdür. Önemli doku hasarı ve kas nekrozu ile sonuçlanır. Hızlı ve etkili bir şekilde tedavi edilmezse, kasların aşırı gerilmesi ölüme yol açabilir. Crush sendromunda ölüm nedenleri arasında ileri düzeyde hipovolemik şok, hiperkalemi, hipokalemi, metabolik asidoz, akut miyoglobulinürik böbrek yetmezliği ve kompartman sendromu yer alır.
Şokun ana nedeni, hasar görmüş kaslarda hücre dışı sıvının birikmesidir. Hasarlı kaslardaki kan damarlarının nitrik oksit aracılı dilatasyonu ve ayrıca hiperkalemi veya hipokalemi tüm dolaşım sistemini olumsuz etkileyerek şok gelişimi hızlanır.
Crush Sendromu Öldürü Mü?
Travmatik rabdomiyoliz olarak da bilinen ezilme sendromu, kas hücrelerinin parçalanıp içeriklerini kan dolaşımına salmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Bu, hipovolemik şok, hiperkalemi, hipokalemi, metabolik asidoz, akut miyoglobulinürik böbrek yetmezliği ve kompartman sendromu gibi çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Şokun birincil nedeni, hasar görmüş kaslarda hücre dışı sıvının birikmesidir. Şokun ilerlemesi, hasarlı kaslardan nitrojen oksitlerin salınmasıyla hızlanır, bu da kan damarlarının genişlemesine ve tüm dolaşım sistemi üzerinde olumsuz etkilere yol açar.
Depremlerin üzerinden günler geçmesine rağmen birçok canlının enkaz altından kurtarılabileceğini unutmamak önemlidir.
Crush Sendromu ve Tedavisi Nedir?
Crush Sendromunun Birinci Basamak Tedavisi Crush Sendromunun genel ve böbreklerle ilgili olumsuz etkilerini önlemek için hızlı ve erken müdahale gereklidir.
Enkaz altında uzuvları serbest kalmış bir kişi görürseniz, saatte 1,5 litre izotonik NaCl solüsyonu vermeye başlayın.
Vücudu tamamen boşaltmak 45 ila 90 dakika sürebilir. Bu aşamada solüsyonu uygulamaya devam edin.
Hastayı enkazdan çıkardıktan sonra, önce idrar üretip üretmediğini kontrol edin. Bunu yapmak için bir Foley kateter yerleştirin.
İdrar üretmeyen hastalar için hipovolemi belirtileri arayın (düşük tansiyon, ipliksi nabız, soğuk terleme vb.). Herhangi bir belirti varsa, hipovolemiyi uygun solüsyonlarla (kan kaybı hastaları için kan, plazma, izotonik NaCl) tedavi edin. İdrar üretmiyorsa, hastaya daha önce attığının ötesinde 1000-1500 ml daha sıvı verin. Serum elektrolitlerini kontrol etme imkanı yoksa potasyum içeren solüsyonları uygulamayın.
Az miktarda da olsa idrar çıkışı düşük olan hastalar için bir sağlık kuruluşuna ulaşana kadar mannitol-alkali diüretik tedavisine başlayın. Bu tedavi hiperkalemi ve akut böbrek yetmezliğine karşı korumada oldukça etkilidir.