Öz İplik İş’ten Şiddet ve Tacize İlişkin Araştırma
Öz İplik İş Sendikası tarafından gerçekleştirilen Norveç Büyükelçiliği tarafından finanse edilen “İşyerinde Kadına Yönelik Şiddet ve Tacizin Önlenmesi” Projesi kapsamında yapılan araştırmada, işyeri şiddeti kavramı tüm boyutlarıyla ortaya konuldu, işyerlerinde karşılaşılan olumsuz davranışlar adlandırıldı ve çalışanların nasıl korunabileceği kapsamlıca ele alındı.
Sendika üyeleri ve ülkemiz açısından yol gösterici niteliği olan çalışma ile yararlı bir hizmeti yerine getirdiklerini vurgulayan Öz İplik İş Sendikası Genel Başkanı Rafi AY şu açıklamalarda bulundu:
“Şiddet ve taciz sadece işyerinde değil evde, sokakta her yerde karşılaşılabilen ve psikolojik, fiziksel, cinsel ve ekonomik olarak farklı şekillerde yaşanan bir olgu. Çalışma yaşamında şiddet ve tacizin yol açtığı insani, toplumsal ve ekonomik zarar çok büyüktür. Şiddet ve taciz, insana yakışır işe yönelik en büyük tehditlerden biridir.
Bugün pek çok kadın psikolojik, ekonomik, fiziksel ve cinsel şiddet sebebiyle çalışma yaşamından uzaklaşabiliyor. Bu sebeple, çalışma yaşamında kadına yönelik şiddet bağlamında özel önlemler geliştirerek kadınları zaten uzak kaldıkları istihdama katmak ve orada tutmak için özel politikalar gerekiyor.
Bütün kadınlar ve erkekler; şiddetten ve tacizden arınmış bir ortamda yaşama ve çalışma hakkına sahiptir. Bu hak genel olarak kabul edilse de, şiddet ve taciz, çalışma hayatında yaygın bir şekilde görülmeye devam etmektedir.
Şiddet ve taciz; tüm işleri, sektörleri ve meslekleri etkileyebilmektedir. Çalışanlar, çalışanların aileleri ve topluluklar açısından ciddi sonuçlar doğurmanın yanı sıra, işletmelerin itibarını ve verimliliğini de olumsuz yönde etkilemektedir.
Kültürden kaynaklı eşit olmayan cinsiyet rolleri ve bağlı bulundukları ilişkiler, cinsiyetlere dayalı basmakalıp yargılar işyerinde, toplumda ve ailede cinsiyet eşitsizliğini sürdürmektedir.
Ülkemizde İşyerinde cinsel taciz ve şiddet hakkında farkındalığı artırmak bu türdeki vakaların gizli tutulması sebebiyle zorluğunu korumaktadır.
Hükümet, sendikalar, işçiler, iş sağlığı ve güvenliği uzmanları, ruh sağlığı ve kamu sağlığı toplulukları ve güvenlik uzmanları işyeri şiddetini önleme doğrultusunda stratejiler geliştirme, sağlama ve uygulama bakımından önemli rollere sahiptirler.
Sendikamızın fabrikalarda şiddet ve tacize ilişkin gerçekleştirdiği araştırmaya göre mavi yakalı çalışanların en çok şikâyet ettikleri konulardan birisi işyerinde görülen şiddet ve taciz vakaları olmuştur.
Ankete katılanların %100’ü işyerinde şiddet olduğunu vurgulamıştır.
Ankete katılanların %100’ü işyerinde sözlü şiddete hem maruz kaldığını hem de tanık olduğunu belirtmiştir.
%30’u ara sıra fiziksel şiddete maruz kaldığını belirtmiştir.
%55’i zaman zaman duygusal baskı ve mobbinge maruz kaldığını, bunların %70’inin üstlerden, %30’unun eş düzey çalışanlardan geldiğini belirtmişlerdir.
Ankete katılanlara cinsel taciz sorulduğunda ise %55’i hiçbiri kendisinin cinsel tacizin tarafının olmadığını ancak işyerinde sürekli karşılaştıklarını belirtti. Kadınların %50’si ise böyle davranışlarla sık sık karşılaştıklarını bildirmiştir.
Ankete katılanların tamamı oranı farklı olmakla birlikte işyerinde fiziksel, sözel, duygusal ve cinsel şiddete maruz kalma bakımından kaygı taşıdığını belirtmiştir.
Kadınlara cinsel taciz sorulduğunda, cinsel taciz algılarının son derece düşük olduğu, tacizi elle taciz ve tecavüzle eşleştirdikleri anlaşılmıştır. Kendilerine cinsel tacizin sözel ve beden dili boyutu anlatıldığında ise bu davranışların iş hayatının bir parçası olduğunu belirtmişlerdir.
Sendikamız yaşanan en büyük sorunlardan birisi olan işyeri şiddeti ve tacizin önlenmesi adına bir dizi girişimde bulunarak somut adımlar atmış, taahhütte bulunmuş, projeler üretmiştir.
Sendikalar Kadına Şiddete Hayır diyor! Kadına Yönelik Şiddet ve Tacize Hem işyerimizde hem de sendikamızda Hayır! Kampanyasına Destek
Öncelikle sendikamız 50 milyondan fazla işçiyi temsil eden bağlı bulunduğumuz üst kuruluşumuz IndustriALL Küresel Sendika’nın Dünyanın birçok ülkesinde iş yerlerinde kadına yönelik şiddetin ve tacizin sonlandırılmasına yönelik 7 Kasım 2017 tarihinde Sendikalar Kadına Şiddete Hayır diyor! Kadına Yönelik Şiddet ve Tacize Hem işyerimizde hem de sendikamızda Hayır! Başlığı altındaki başlattığı kampanyaya destek vererek, 2018 yılı Ocak ayında taahhütname imzalamıştır.
Toplu İş Sözleşmelerinde Kadına Yönelik Şiddet Maddesi
Sendikamızın aynı zamanda imzaladığı toplu iş sözleşmelerinde mahkeme kararıyla kadına şiddet uyguladığı belirlenen üyelerin sendika ve işyeri kurullarında görev alamayacağına yönelik bir ibare bulunmaktadır.
Örgütlü İşyerlerinde Sıfır Şiddet Prensibi
Sendikamız tarafından toplu iş sözleşmesi imzaladığımız işyerlerinde sıfır şiddet prensibi uygulanarak şiddet ve tacizin sona ermesi için eğitimler verilmektedir.
10 Haziran 2019 tarihinde toplanan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) “Çalışma Yaşamında Şiddet ve Tacizin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin 190 sayılı Sözleşme” kabul edilmiştir. Sendikamız sözleşmenin Türkiye tarafından kabul edilmesi için bir sosyal diyalog platformu oluşturmuş ve konunun taraflarıyla görüşmeler yapmış ve işyerinde şiddeti ve cinsel tacizi önlemek için politikalar geliştirmeye karar vermiştir. Bu kapsamda sendikamız tarafından gerçekleştirilen “İşyerinde Kadına Yönelik Şiddet ve Tacizin Önlenmesi” Projesi de söz konusu politikalara katkı sağlamaktadır.