Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu konu hakkında bilgiler verdi.
Her Tümör Kanser Değildir!
Dermoid kistlerin bir diğer ismi ‘Matür Kistik Teratom’dur. Tümör kelimesini duyar duymaz akıllara hemen kanser gelir. Fakat dermoid kistler, “Selim Kistik Tümörler”dir. Yani bu kistler kanseröz değildir. Kistlerin içleri genel olarak yağlı sıvı ile doludur. 20-30’lu yaşlarda olan kadınlarda yumurtalığa bağlı en sık görülen tümör ‘Dermoid Kist’tir. Dermoid kist vakalarında, kist içerisinde ‘endoderm ektoderm mezoderm’ dediğimiz, normalde büyümemesi artık gelişmemesi gereken hücrelerin gelişerek; saç, kıl, tüy, yağ, diş gibi dokuların oluştuğu görülür. Bu kistler yeri geldiğinde 15-20 cm’ye kadar büyüyebilen kistlerdir.
Dermoid Kistler Ameliyatla Alınmalı!
Yumurtalıkla görülen kistler genel olarak iyi huylu ve çoğu zaman kendiliğinden yok olan kistlerdir. Dermoid kistler de iyi huylu tümörlerdir, fakat kendiliğinden gerilemezler. Boyutları zaman içinde artabilir. Bazen iyi huylu tümörlerin de yumurtalıktan çıkarılması gereklidir. Tedavide, yumurtalıktan kistin çıkarılması ve geri kalan yumurtalık dokusunun korunması yeterli olur. Bu ameliyat, laparoskopik yani kapalı cerrahiyle gerçekleştirilebilir.
Dermoid kistler, çoğu zaman 5-10 cm. aralığında bulunan kistlerdir. Daha çok 20’li yaşlarda saptanan bu kistler kendiliğinden gerileyecek kistler değildir. Bunlar takip edilirse yılda ortalama 1.7 cm büyüyecektir. Tabii ki bu ortalama bir rakamdır ve kistin büyüme hızı 1.7 cm’den daha büyük ya da daha küçük olabilir.
Acil Yumurtalık Yeterli Ölçüde Beslenemezse?
Peki neden kötü huylu olmayan bir şeyi alma gereği duyuluyor?
Yumurtalıklar normalde, bir ucu karın yan duvarında bir ucu da serbest halde dururlar. Yani yapı itibariyle sallanan bir dokudur. Dermoid kist içerisinde oluşan kıl, diş gibi dokular da bir ağırlık oluşturur. Bu üzerinde oluşan ağırlıklar nedeniyle, yumurtalık kendi etrafında dönebilme riskine maruz kalır. Yumurtalığın kendi etrafında dönme olayına “torsiyon” olarak adlandırılır. Bu bağ içinde kan damarları vardır. Yumurtalık bağ etrafında dönerse, yumurtalığı besleyen ve aorttan gelen tek damar büzüşür ve yumurtalık artık beslenemez.
Beslenemeyen yumurtalık dokusu yavaş yavaş ölmeye başlar. Bu durumu yaşayan bir kadın, şiddetli ağrılara karşı çaresizce, acil olarak kendine en yakın hastaneye başvurmak zorunda kalır. Acil ameliyat gereken hastalarda, hastaya daha radikal cerrahiler uygulanabilir. Hastanın sadece kisti alınarak tedavisi yapılabilecekken, yumurtalığının alınmasıyla sonuçlanabilir.
Dermoid Kist Patlarsa!
Dermoid kistler, ortalama %15 kadar kendi etrafında dönme riski taşırlar. İşte bu riskten dolayı hastalara ameliyat önerilir. Dermoid kistlerin, yaklaşık % 2-3 gibi bir oranda, kendiliğinden patlama ve içeri yayılma riski vardır. Ayrıca nadir de olsa, içersinde sinir dokusu barındıran ve kötü huylu olan kistlerle karışabilirler. Dermoid kistler her ne kadar iyi huylu görünse de, bu patolojik bir tanıdır. Kist patlayarak içeri yayılırsa, karın zarı inflamasyonuna yol açabilir.
Eğer ki kist alınmazsa, ileri yaşlarda ‘malign tranformasyon’ dediğimiz kötü huylu tümöre dönme durumu yaşanabilir. Dermoid kistlerin, cerrahileri zannedildiği gibi zor değil hatta deneyimli bir cerrah için görece kolaydır. Dermoid kist ameliyatları, hemen her zaman, boyutundan bağımsız olarak “laporoskopik yöntemle yapılır.
Tekrarlama Riski Yok!
Burada cerrahi açıdan dikkat edilmesi gereken nokta, kapalı ameliyat esnasında kisti yaymamak yani bir bütün halinde dışarı çıkarmaktır. Aksi takdirde, kistin yayılmasıyla birlikte, “kimyasal peritonit” denilen karın zarı inflamasyonuna yol açabilir. İkinci önemli nokta ise, normal yumurtalık dokusunu korurken kistin tamamını çıkarmaktır. Kisti tamamen çıkardığımızda, dermoid kistlerin ileride nüks ihtimali neredeyse yoktur.