Fatih Sultan Mehmet Kimdir?
Osmanlı İmparatorluğu’nun çağ açıp çağ kapayan sultanı olan II. Mehmet (Fatih Sultan Mehmet), Türk ve dünya tarihinin en önemli sultanlarından biridir. 1432 – 1481 yılları arasında Osmanlı Devleti’nin yükselme dönemini başlatan kişi olarak tarihe geçen Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’un fethi ile hem dünya tarihinde hem de Türk – İslam tarihi içinde adını altın harflerle yazdırmıştır.
Çok yönlü kişiliği, bilime ve sanata merakı ve eşsiz yöneticilik becerilerine sahip olan II. Mehmet, Osmanlı Devleti’nin 7. padişahıdır. Tarihi kaynaklarda adı aynı isimli padişahlarla birlikte Muhammed olarak geçmektedir.
Çocukluğu ve Şehzadelik Dönemi
30 Mart 1432 (27 Recep 835) tarihinde dünyaya gelen II. Mehmet, dönemin Osmanlı başkenti olan Edirne’de II. Murad’ın dördüncü oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Tarihi kaynaklara göre II. Mehmet’in annesi Hüma Hatun, gayrimüslim ve köledir.
Henüz iki yaşındayken 1434 tarihinde sütninesi ve ağabeyi Alaeddin Ali ile birlikte, 14 yaşındaki diğer ağabeyi Ahmet’in sancakbeyi olduğu Amasya’ya gönderilmiştir. Sancak beyi ağabeyinin genç yaşta ölümü üzerine, 6 yaşında sancakbeyi olmuştur. Ancak bu rivayet birçok tarihçiye göre şüphelidir.
Manisa’da sancakbeyi olan diğer ağabeyi Alaeddin Ali ile babasının talimatı üzerine yer değiştirmişler ve II. Mehmet Saruhan sancakbeyi olmuştur. Hırçın ve bir o kadarda zeki bir çocuk olan II. Mehmet, eğitimi için babası tarafından gönderilen hocaların kısa sürede görevi bırakmasına neden olmuştur. Bunun üzerine dönemin en önemli alimlerinden olan, sert ve otoriter Molla Gürani, Şehzade Mehmet’in eğitimi için görevlendirilmiştir.
Dini ve geleneksel ilimlerin yanı sıra, batılı hocalardan da dersler alan II. Mehmet, Manisa’da İtalyan hümanist Anconalı Ciriaco ve diğer pek çok İtalyan bilgin ile eğitim görmüştür. Bu eğitimleri sayesinde batı bilimi ve felsefesi hakkında bilgi sahibi olmuştur. Aldığı eğitimleri ile birçok tarihi kaynak Fatih Sultan Mehmet’in; Arapça, Farsça, Latince, Yunanca ve İtalyanca dillerini de bildiğini göstermektedir.
Tahta Çıkışı ve Padişahlık Dönemi
II. Mehmet tarihi süreç içinde iki defa tahta çıkmıştır. İlk defa 1443 yılında babası II. Murat’ın Karaman Beyi İbrahim’i Anadolu’da yenilmesinin ardından, Macar ve Sırpların Osmanlı topraklarını işgal ettiğini öğrenmiştir. Aynı dönemde oğlu şehzade Ali’nin de ölüm haberi gelmiştir.
İki ağabeyinin ölümü ile tahtın doğrudan varisi olan II. Mehmet, babasının çağrısı üzerine Edirne’ye başkente gelmiştir. 12 Haziran 1444 yılında Macarlar ile anlaşma yapan II. Murad, oğlunu Edirne’de kaymakam olarak bırakmıştır.
Hamidili topraklarının işgal edilmesi üzerine Anadolu’ya giden II. Murat, Yenişehir’den ayrılmasının ardından tüm beylere ve yeniçeri ağası Hızır Ağa’ya, oğlundan yana tahtan çekildiğini açıklamıştır. Bunun üzerine kendisi Bursa’da kalmış, ordusu başkente geri dönmüştür.
1446 yılında II. Murat Sadrazam Halil Paşa’nın isteği üzerinde yeniden tahta dönmüştür. 1451 yılına kadar padişahlık görevini tekrardan ele alan II. Murat, 3 Şubat 1451 günü hayatını kaybetmesi üzerinde, II. Mehmet yeniden tahta resmi olarak geçmiştir.
İstanbul’un Fethi
Babasının ölümünün ardından başarılı bir padişahlık yapan II. Mehmet en büyük hayali olan İstanbul’un fethi için 1451 yılının son dönemlerinde hazırlıklara başlamıştır. Büyük dedesi Bayezid’in yaptırdığı Anadolu Hisarı’nın karşısına Rumeli Hisarı’nı inşa ettirme emrini vermiştir.
İmparator Konstantinos, hisarın yapımı için kendisinden izin alması gerektiğini bildirmek için II. Mehmet’e elçiler göndermiş ancak, II. Mehmet elçileri kabul etmemiştir.
Uzun hazırlık dönemlerinin ardından yeni savaş teknolojileri ve stratejik savaş hamleleri ile II. Mehmet 1453 yılında İstanbul’u resmen Osmanlı topraklarına dâhil etmiştir. İstanbul’un fethinin ardından devam eden birçok yeni fetih ve başarı dünya tarihinde yeni dönemin başlamasında etkili olmuştur. 1481 yılında 49 yaşında şüpheli bir şekilde hayatını kaybetmiştir.