Sosyal izolasyon sürecinde insanlar evde bilgisayar, telefon ve tablet gibi ışıklı ekranlarla daha çok vakit geçiriyor. Bu durumun da profesyonel çalışma hayatında sıklıkla görülen ekranlı alet kullanımına bağlı bilgisayar göz sendromu veya bilgisayar göz yorgunluğu sendromuna neden olabileceğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Yusuf Avni Yılmaz, “Göz yorgunluğu baş ağrısı, bulanık görme, kuru gözler nedeniyle gözlerde batma yanma, boyun ve omuz ağrısına neden olabilir.” dedi.
Uzun süreli bilgisayar, tablet ve cep telefonu kullanımından kaynaklanan bazı göz ve görme ile ilgili sorunlarla sıklıkla karşılaştıklarını vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Yusuf Avni Yılmaz, “Bu sorunun süresi ve derecesi dijital ekran kullanım süresi ile doğrudan ilişkili. Günümüzde profesyonel hayatta bilgisayarsız çalışma ortamı yok denecek kadar azaldı ve bilgisayar kullanımı hayatın bir parçası haline geldi. Covid-19’dan dolayı evde kalma süresinin artması da göz yorgunluğunun artmasına neden oluyor” şeklinde konuştu.
Görsel semptom yaşama derecesi dijital ekrana bakma süresine bağlı
Bilgisayar göz yorgunluğu sendromunun birçok nedeninin olduğuna değinen Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Yusuf Avni Yılmaz, “Bunların başlıca olanları zayıf aydınlatma, dijital ekrana bakma sırasında göz kırpmanın azalması, göz yaşında azalma, uygunsuz mesafeler, kötü oturma duruşu, düzeltilmemiş görme problemleri ve bu faktörlerin birden fazlasının birlikte olması olarak sayılabilir” dedi. Bireylerin görsel semptomları yaşama derecesinin dijital ekrana bakma süresine bağlı olduğunu vurgulayan Op. Dr. Yusuf Avni Yılmaz, “Hipermetropive astigmatizma gibi düzeltilmemiş görme problemleri, yetersiz göz odaklama ve yaşa bağlı yakın görme kusurları, bilgisayar veya dijital ekran cihazı kullanılırken görsel semptomların gelişmesine katkıda bulunabilir.” açıklamasında bulundu.
Bilgisayar kapandıktan sonra gözlerde batma ve baş ağrısı görülebilir
Kullanıcıların yaşadığı görsel belirtilerin çoğunun geçici olduğuna ve bilgisayar çalışmasını durdurduktan veya dijital cihazı kullandıktan sonra azaldığına dikkat çeken Op. Dr. Yusuf Avni Yılmaz, “Bununla birlikte, bazı kişiler bilgisayarda çalışmayı bıraktıktan sonra bile bir süre daha bulanık görme, baş ağrısı ve gözlerde yanma, batma gibi sorunlar yaşayabilir. Düzeltilmemiş görme sorunları, bilgisayar görme sendromu veya dijital göz gerginliği semptomlarının şiddetini artırabilir. Bilgisayarı veya dijital ekranı görüntülemek yazdırılan bir sayfayı okumaktan farklıdır. Genellikle bilgisayardaki veya taşınabilir aygıttaki harfler o kadar kesin veya keskin bir şekilde tanımlanmamıştır. Harflerin arka plana kontrast seviyesi azalır ve ekranda parlama ve yansımaların bulunması görüntülemeyi zorlaştırabilir.” dedi.
Görme sorunları bilgisayar kullanım konforunu etkileyebilir
Küçük görme sorunlarının varlığının bir bilgisayardaki veya diğer dijital ekran cihazlarını kullanırken konforu ve performansı önemli ölçüde etkileyebileceğine dikkat çeken Op. Dr. Yusuf Avni Yılmaz, “Gözlük veya kontak lens kullanan kişiler bilgisayar ekranlarındaki yazıları kendi gözlükleriyle uygun ergonomik mesafeden konforlu bir şekilde göremeyebilirler. Bazı insanlar kafalarını garip açılarda eğiyor çünkü gözlükleri bir bilgisayara bakmak için tasarlanmamıştır. Özellikle 40 yaş üstü insanlar uzak ve yakın gözlük kullanmalarına rağmen bilgisayar için ara mesafe odaklara ihtiyaç duyarlar. Bu nedenleaçıkça görmek için ekrana doğru eğilirler. Duruşları kas spazmlarına veya boyun, omuz ve sırtta ağrıya neden olabilir” açıklamasında bulundu.
Kapsamlı göz muayenesi önemli
Bilgisayarlı görme sendromunun kapsamlı bir göz muayenesi ile teşhis edilebileceğine dikkat çeken Op. Dr. Yusuf Avni Yılmaz, görmenin ne ölçüde etkilenebileceğini değerlendirmek için görme keskinliği ölçümleri, bir kırılma kusurunun varlığının belirlenmesi, gözlerin nasıl odaklandığının, hareket ettiğinin ve birlikte çalıştığının test edilmesi gerektiğini belirterek, “Bu testlerden elde edilen bilgileri ve diğer testlerin sonuçlarını kullanarak, göz doktorunuz bilgisayar görme sendromu olup olmadığını belirleyebilir ve size tedavi seçenekleri hakkında tavsiyelerde bulunabilir” önerisinde bulundu.
Bilgisayar göz yorgunluğu sendromunu önlemek için 7 öneri
Bilgisayar görme sendromu ile ilişkili görme sorunlarının önlenmesi veya azaltılmasının cihaz ekranındaki aydınlatma ve parlamayı kontrol etmek için çözüm üretmeyi, ekran için uygun çalışma mesafeleri belirlemeyi, belli bir süre baktıktan sonra kısa aralar vererek dinlenmeyi, göz kırpma sayısını artırmayı ve küçük görme problemlerinin bile doğru bir şekilde düzeltilmesini içerdiğini paylaşan Op. Dr. Yılmaz, “Bilgisayar görme sendromu, semptomlarını önlemede veya azaltmada bazı önemli faktörlerin nasıl kullanıldığı ile ilgilidir. Bunları; aydınlatma koşulları, koltuk konforu, monitörün konumu ve dinlenme molalarının kullanımı olarak sıralayabiliriz” açıklamasında bulunarak bilgisayar göz yorgunluğu sendromunu önlemek için 7 öneride bulundu.
-Bilgisayar ekranının konumu önemli. Çoğu insan gözler aşağı doğru bakarken bir bilgisayarı görüntülemeyi daha rahat bulur. Optimal olarak, bilgisayar ekranı, ekranın merkezinden ölçüldüğü şekilde göz seviyesinin 15 ila 20 derece açıyla aşağıda ve gözlerden 50 ila 70 cm uzakta olmalıdır.
-Bilgisayar ekranını, özellikle üstten aydınlatmalı, pencerelerden gelen parlamayı önlemek için güneşlikler veya perdeler kullanılmalı.
-Parlamayı en aza indirmenin bir yolu yoksa, ekran filtresi kullanmak yansıyan ışık miktarını azaltır.
-Sandalyeler rahatça oturulacak şekilde seçilmeli. Sandalye yüksekliği, ayaklar yere düz basacak şekilde ayarlanmalı.
-Göz yorgunluğunu önlemek için bilgisayarı uzun süre kullanırken gözlerin dinlendirilmeye çalışılması önemli. Bu dinlenme belli süre ekrana baktıktan sonra bir süre ara verme şeklinde olmalı. Örneğin bir saat bilgisayar kullanımından sonra 10 dakika ara verilmeli, ayrıca bu bir saat içerisinde de her 20 dakikada bir 20 saniye uzağa bakarak ekrandan uzaklaşılmalı.
-Bilgisayar kullanırken kuru göz gelişme riskini en aza indirmek için sık sık göz kırpmaya çalışmak gereklidir. Bu göz kırpma göz yaşı salgısını artırarak gözün ön yüzeyini nemli tutar.
-Bütün bunlara ilave olarak mevcut bir göz probleminin olma ihtimaline karşı düzenli göz muayenesi önemli.