COVID-19 hastalığını erken bir aşamada tespit etmek ve enfekte olmuş hastayı sağlıklı kişilerden hemen izole etmek ve tedaviye başlamak önem taşıyor. Hastalığın tanısında PCR testinin yanında akciğer tomografisi ve bazı kan tetkikleri kullanılıyor. Özellikle pandemi döneminde, yoğun hasta başvurusunun olduğu bazı merkezlerde tanıyı desteklemek ve akciğerin ne düzeyde etkilendiğinin belirlenmesinde sıklıkla tomografi çekilmesi ve değerlendirilmesi gerekebiliyor. Bu da fazla iş gücü ve daha çok zamana gereksinim oluşturabiliyor.
Türkiye İş Bankası iştirakleri Bayındır Sağlık Grubu ve Softtech iş birliği ile yapay zeka teknolojisi temelli geliştirilen COVID-19 Karar Destek Sistemi, COVID-19 pozitif hastaların %92’sini başarılı şekilde tespit edip, bir akciğer bilgisayarlı tomografisi incelemesinde tomografide yer alan yüzlerce görüntü arasından, hastalığın olduğu görüntüleri kısa sürede tahmin ediyor ve doktorlar için karar destek mekanizması oluşturuyor.
Tüm dünya ile birlikte ülkemizi de etkisi altına alan COVID-19’un tanısı PCR tetkiki ile yapılıyor. Bilimsel araştırmalarda bu yöntemin duyarlılığı %50-60 arasında değişiyor ve tekrarlayan çalışmalarla ancak duyarlılığın artırılması sağlanabiliyor. Klinik olarak COVID-19 tanısı düşünülen, solunum sorunu olan hastalarda PCR testine ek olarak, yapılacak bilgisayarlı tomografi (BT) tanıda büyük rol oynuyor. Yapılan uluslarası pek çok bilimsel çalışma, toraks BT’nin (akciğer bilgisayarlı tomografisi) COVID-19’un akciğerde sebep olduğu tahribatın tespit edilebilmesinin yanında hızlı ve güvenilir bir şekilde hastalığın tanısında da kullanılabileceğini göstermiştir.
Bayındır Sağlık Grubu ve Softtech’in işbirliği ile geliştirilen COVID-19 KARAR DESTEK SİSTEMİ projesi ile doktorların, akciğer BT incelemelerinde dikkat edilmesi gereken görüntülere odaklanarak, hızlı karar vermelerine yardımcı olmak hedefleniyor. Sistem, BT tetkikindeki yüzlerce görüntü içinde hastalık tutulumu olanları kısa sürede tanıyabiliyor. Bu yolla COVID-19’a bağlı akciğer tutulumu olan hastaların %92’sini başarılı şekilde tespit edebiliyor.
Bayındır Hastaneleri bünyesinde çekilmiş olan toraks BT görüntülerindeki COVID-19 belirtisi taşıyan işaret ve paternler, machine learning (makine öğrenimi) teknolojisi ile geliştirilen uygulamaya yükleniyor. Sistemin tanımlama yetisi, incelenen her bir görüntü ile otomatik olarak yükseltilecek şekilde çalışmalara devam ediliyor. Geliştirilen bu teknoloji sayesinde uygulama, yüklenen görüntüleri inceleyerek en küçük boyutta olan bulguları bile yakalayabiliyor.
YAPAY ZEKA TEMELLİ BT İNCELEMESİNDE ÜÇ ÖNEMLİ NOKTA
COVID-19 hastalarında yapay zeka kullanılarak yapılan bilgisayarlı tomografi incelemesinde hızlı değerlendirme, doğru değerlendirme ve tedavi sürecinin değerlendirilmesi öne çıkıyor.
1. Hızlı Değerlendirme: Pandemi döneminde kısa sürede çok sayıda hastanın tetkikinin yapılması gerekebiliyor. Bir BT incelemesi 300-350 arasında kesit görüntü içeriyor. Bu görüntüler hızlı bir şekilde değerlendirildiğinde dahi hasta başına 10 dakika kadar sürebiliyor. Yapay zeka bu görüntüleri saniyeler içinde değerlendirerek şüpheli alanları ortaya koyuyor. Böylece tahmin değeri artıp, yanlış negatiflik oranı düşüyor.
2. Doğru Değerlendirme: Yapay zeka ile duyarlılık, özgüllük ve gerçeklik gibi tanı değerlerinin yükseltilmesi hedefleniyor.
3. Tedavi Sürecinin Değerlendirmesi: COVID-19 tanısı almış olan ve akciğer tutulumu bulunan hastalarda, hastalığın seyrinin değerlendirilmesi ve yapılan BT tetkiklerinin önceki BT ile mukayesesi normal bir değerlendirmeye göre daha fazla zaman alıyor. Bu karşılaştırmanın yapay zeka ile yapılabilmesi zaman ve doğru karşılaştırma açısından oldukça önemli.
SAĞLIK SİSTEMİNE BÜYÜK FAYDA
Tüm dünyada yaşanan pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının verdiği emek ve özverinin önemini vurgulayan ve bu süreçte geliştirilen bu yeni uygulamanın doktorlara Karar Destek Sistemi açısından büyük fayda sağlayacağını söyleyen Türkiye İş Bankası iştiraklerinden Bayındır Sağlık Grubu Genel Müdürü Sezai Sevgin: “Uygulama, görüntüleri hem çok hızlı işleme hem de insan gözüyle yakalanamayacak bulguları saptama kabiliyetine sahip olması nedeniyle hastalarımıza, hekimlerimize ve ülkemiz sağlık sistemine büyük fayda sunacağını umuyoruz” dedi.
Geliştirdikleri teknoloji ile COVID-19 tanılarının çok kısa sürede yüksek doğruluk oranı ile belirlenebileceğini dile getiren Softtech Genel Müdürü M.Murat Ertem: "Sağlık hizmetlerinde yapılan inovasyonlar, sağlık uzmanlarının daha verimli ve hızlı çalışmalarına yardımcı olarak hastalarına odaklanmalarına destek olmaktadır. Yapay zeka teknolojisi ile geliştirdiğimiz COVID-19 Karar Destek Sistemi'nin de sağlık uzmanlarının daha hızlı şekilde tanı koymalarını sağlayarak zaman yaratmalarına ve daha çok insana fayda sağlayabilmelerini diliyoruz" dedi.
COVID-19 KARAR DESTEK SİSTEM ÖZELLİKLERİ
Akciğer BT görüntüleri üzerinde yapay zeka teknolojisi kullanılarak geliştirildi.
Hastanın BT görüntülerinde COVID-19 bulgusu olan görüntüler işaretlenerek doktorlar için karar destek mekanizması oluşturuyor.
Hastane ağı içinde web tarayıcı ile tahmin sonuçlarına doğrudan ulaşılıyor.
Hastane sistemleri ile kolay entegre ediliyor ve kurulumu kolay yapılıyor.
Lokal, hibrid, bulut hizmet sağlayıcılarda çalışabiliyor.