CHP Grup başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç'un imzasını taşıyan Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde (Kovid-19 Salgınıyla Mücadele Kapsamında Sosyal Destek) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.
Teklifin gerekçesinde, IMF verilerine göre Türkiye'nin, kişi başına 161 dolar destekle 166 ülke içerisinde 84'üncü, yardımın milli gelire oranı açısından ise yüzde 1,9 ile 179 ülke arasında 137'nci sırada yer aldığı belirtildi.
Salgınla mücadelede başarılı olunmasının, olumsuz ekonomik ve sosyal etkilerin hafifletilmesi ve vatandaşların alınan önlemlere uyumunu sağlayacak bir ekonomik ve sosyal ortam yaratılmasıyla mümkün olabileceğine işaret edilen gerekçede, "Kanun teklifiyle, Kovid-19 salgınının çalışma yaşamına ve istihdama olan etkilerini azaltmak, halihazırda yüksek borçluluk ve finansmana erişim sorunu yaşayan işletme ve yurttaşlarımızın yük ve kayıplarını asgariye indirmek, onlara salgınla mücadele sürecinde destek sağlamak amaçlanmıştır." ifadesine yer verildi.
Buna göre, düzenlemeyle, Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerle kamu üniversitelerine bağlı tıp fakültelerinde çalışmakta olan ve İş Kanunu'na tabi personele, bir defaya mahsus olmak üzere ve salgınla mücadele süresi boyunca her ay bir maaş tutarında ilave tediye verilmesi öngörülüyor.
Konaklama vergisinin yürürlükten kaldırılması, sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfında görev yapan çalışanlara, salgınla mücadele süresince aylıklarına ek olarak bir aylık tutarında prim verilmesi planlanıyor.
Teklifin yasalaşması durumunda, Yap-İşlet-Devret modeline göre yaptırılan yol, tünel, köprü ve havaalanları için 2021 yılında yapılması gereken ödemeler salgınla mücadele kapsamında bir yıl ertelenecek. Bu projelerdeki garanti ödemeleri, proje sözleşmesinin imzalandığı tarihte geçerli olan Merkez Bankası döviz alış kurları üzerinden Türk lirasına çevrilecek, hesaplanan TL tutarı Yİ-ÜFE değerindeki artış oranında güncellenerek yapılacak, kısa çalışma ödeneği alamayan işçilere işyerlerinin kapalı olduğu dönemle sınırlı olmak üzere İşsizlik Sigortası Fonu'ndan asgari ücret düzeyinde gelir desteği verilecek.
Düzenlemeyle salgın nedeniyle ödeme güçlüğü yaşayan vatandaşların borcundan dolayı doğal gazlarının kesilmemesi, kesilen doğal gaz hizmetlerinin borç ödemesi beklenmeksizin yeniden sağlanması ve mevcut doğal gaz borçlarının gecikme zammı aboneye yansıtılmadan yapılandırılması da hedefleniyor.
40 bin sözleşmeli sağlık personeli pozisyonu ihdası
Yasa teklifiyle, Sağlık Bakanlığı bünyesinde görev yapmak üzere 40 bin sözleşmeli sağlık personeli pozisyonunun ihdas edilmesi amaçlanıyor.
Esnaf ve sanatkar işletmelerinin 1 Mayıs-30 Haziran 2021 tarihleri arasında doğan kira bedellerinin Cumhurbaşkanlığı tasarrufundaki yedek ödenekten karşılanması, diğer taraftan vatandaşların kredi kartı, tüketici kredisi gibi bankalara olan vadesi geçmiş borçlarının temerrüt faizlerinin silinmesi ve düşük faiz, 36 ay taksitle yeniden yapılandırılması hedefleniyor.
Düzenlemede, Kovid-19 hastalığının, sağlık çalışanları açısından vazife malullüğü veya meslek hastalığı olarak tanımlanması; hastalığın, sağlık çalışanları açısından kamu görevlileri için vazife malullüğü kapsamına alınması ve özel sektör çalışanları için meslek hastalığı olarak tanımlanması öngörülüyor.
Teklifin yasalaşması halinde, salgın nedeniyle ekonomik sorunlar yaşayan ulaşım, turizm, eğlence, konaklama sektörlerinde faaliyet gösteren işletmelerin kredi borçları, ilk yıl faizsiz olmak üzere iki yıla kadar yapılandırmaya tabi tutulacak. Belediyelere, bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde 50'sinden fazlasına sahip oldukları şirketlerine dair borçlanma sınırlama miktarını büyükşehir belediyeleri için 1,5 kat olarak öngören düzenleme, 31 Aralık 2021'e kadar uygulanmayacak; çek, senet, kredi kartı ve diğer borç yükümlülüklerini yerine getirmediği gerekçesiyle Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezinde kaydı bulunanların, 1 yıl içinde borcunu ödemesi veya yapılandırması halinde sicilindeki olumsuz kayıt dikkate alınmayacak.
Düzenlemeyle, Kamu-Özel İşbirliği modeline göre yaptırılan şehir hastaneleri için 2021 yılında yapılması gereken ödemelerin bir yıl; çiftçi borçlarının faizsiz bir yıl ertelenmesi; Turizm ve Tanıtma Ajansı'nın gelirleri arasında yer alan ve turizm sektörü için bir yük oluşturan turizm payı uygulamasının yürürlükten kaldırılması planlanıyor.
Teklife göre, Hazine taşınmazlarına ilişkin olarak sözleşmeye istinaden ödenmesi gereken bedeller 1 Nisan 2020'den itibaren 6 ay boyunca tahsil edilemeyecek; motorlu taşıtlar vergisinin henüz ödeme zamanı gelmemiş 2021 yılı ikinci taksiti tahsil edilmeyecek; esnaf ve sanatkarların Türkiye Halk Bankasından kullandıkları kredileri iki yıl süreyle faizsiz ertelenecek, vergi mükelleflerinin Mayıs, Haziran ve Temmuz 2021 aylarında verecekleri beyannamelere ilişkin vergi ödemeleri 12 ay süreyle ötelenecek; hastanelerde görev yapan personelin sağlığının ve güvenliğinin korunması için tıbbi ve koruyucu malzemeler herhangi bir bütçe kısıtlamasına tabi olmaksızın alınacak; mevcut su ve elektrik borcundan dolayı suyu kesilmiş abonelerin yeniden hizmete erişimi sağlanacak, borçları için faiz işletilmeyecek ve 6 ay boyunca faizsiz ertelenecek.