Yaşamınızın 13 yılını sigaraya feda etmeyin. Akciğer kanserinin dünya genelinde kansere bağlı ölümlerin en sık sebeplerinden biri olduğunu belirten VM Medical Park Ankara Hastanesi Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Burak Civelek, “Akciğer kanserinde sıklıkla en büyük risk faktörü tütün ve tütün ürünleridir. Sigara içen bir kişi ömrünü ortalama 13 yıl kısaltmaktadır. Sigara, tek başına akciğer kanseri riskini 20 kat artırır” dedi.
Dünyada 2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre 2.1 milyon insan akciğer kanseri tanısı aldı, bunlardan 1.8 milyonu ise bu amansız hastalık nedeniyle hayatını kaybetti. Sigaranın akciğer kanserlerinin yüzde 90’ından sorumlu olduğu düşünüldüğünü ve tütün kullanımının tüm kanserlerin yüzde 21’ine neden olduğunu dile getiren VM Medical Park Ankara Hastanesi’nden Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Burak Civelek, 17 Kasım Dünya Akciğer Kanseri Günü nedeniyle uyarılarda bulundu.
Doç. Dr. Burak Civelek, “Yaklaşık 5 kanser vakasından biri sigara ile ilişkilidir. Sigara içen bir kişi aslında farkında olmadan ömrünü ortalama 13 yıl azaltmaktadır. Akciğer kanseri riskini sigara tek başına 20 kat artırmaktadır” diye konuştu.
BİRÇOK HASTALIĞA DAVETİYE ÇIKARABİLİR
Sigara kullanımının sadece akciğer kanseri riskini artırmadığını ifade eden Doç. Dr. Civelek; aynı zamanda ağız içi, sinüs, farinks, larinks, özefagus, pankreas, karaciğer, mide, rahim, böbrek, lösemi, kalın bağırsak ve mesane kanserlerinde de riski tetiklediğini söyledi.
SİGARAYI BIRAKMAK TEHLİKEYİ AZALTIR
Tüm hayatı boyunca sigara içmiş bir kişinin bile sigarayı bıraktığı anda kanser riskini azaltabileceğini dile getiren Doç. Dr. Burak Civelek, “Tüm yaşlarda sigara bırakıldığı andan itibaren faydasının başladığı görülmüştür. Ayrıca kanser tanısı almış hastalarda sigara bırakılması, hem ilaç ile ilgili yan etkilerin daha az görülmesine hem de verilen tedavinin etkisinin artmasına sebep olmaktadır. Kanser riski günde içilen sigara adedi ve içilen yıl sayısı ile orantılı olarak artmaktadır. Ayrıca nikotin içeriği, filtre, katran içeriğine bağlı olarak derin içe çekme arttıkça da risk de oldukça artmaktadır” ifadelerini kullandı.
RİSK FAKTÖRLERİNE DİKKAT!
Doç. Dr. Burak Civelek, sigara tüketimini bırakan bir kişinin 15 yıl geçtikten sonra mevcut kanser riskini yüzde 90’a yakın oranda azaltmasına rağmen, hiç sigara içmeyen birine göre kanser riskinin hâlâ yüksek seyredebileceğinin altını çizdi.
Sigara içen kadar sigara dumanına maruz kalanlarda da akciğer kanseri riskinin arttığını belirten Doç. Dr. Burak Civelek, akciğer kanserini tetikleyen unsurları şöyle sıraladı:
Puro ve pipo: Hemen hemen sigara kadar risklidir. Akciğer kanseri riski yanında ağız içi kanseri riskini de artırmaktadır.
Elektronik sigaralar: Sigara kadar kesin ve net uzun dönemli çalışmaları olmasa da nikotin içeriği nedeniyle kanser riskini artırdığı bildirilmiştir.
Çevresel etkenler: En iyi bilinenleri asbest ve radondur. Arsenik, eter, krom, formaldehit, vinil clorid kronik maruziyetlerinde akciğer kanseri riskini arttırır.
Yanık- yanmış yiyecekler: Dumanlarına kronik maruz kalmak da akciğer kanseri riskini artırmaktadır (odun ve kömür dumanı gibi.)
Hava kirliliği: Dizel yakıtlar başta olmak üzere fosil yakıtlar da akciğer kanser riskini artırmaktadır.
Diğer sebepler: Bazen kanser tedavisinde kullandığımız radyasyon terapisi ikincil akciğer kanser riskini artırabilmektedir.
Amfizem, KOAH ve tüberküloz gibi enflamatuar hastalıklar: Kronik akciğer hastalığı olan kişilerde akciğer kanser riski artar. Bu kişiler sigara içmeleri durumunda sadece akciğer kanseri riskini daha da artırmış olurlar.
KÜÇÜK YAŞTA PASİF İÇİCİLİK GÖZ ARDI EDİLMEMELİ
Akciğer kanserinde genetik riskin net olarak gösterilmemiş olmasına dikkat çeken Doç. Dr. Burak Civelek, “Buna rağmen birinci derece akrabalarında akciğer kanseri tanısı almış olanlar daha yüksek risk taşımaktadırlar. Bunun sebebi bilinmemekle beraber, çocuk yaşta maruz aile içi sigara dumanına maruz kalmanın etkili olduğu düşünülmektedir” diye konuştu.
YÜKSEK DOZ VİTAMİN TAKVİYESİ RİSKLİ
Sigara içen kişilerde kanser riskini azaltmak için daha önce denenmiş olan vitamin takviyelerine de değinen Doç. Dr. Burak Civelek, “Sigara içip yüksek doz vitamin A veya B takviyesi alanlarda akciğer kanseri riskinin arttığına dair bazı yayınlar bulunmaktadır. Yüksek doz beta karoten tüketimi, sigara içen bireylerde antioksidan etkisi ile kanser riskini azaltmamış, tam aksine daha çok kanser gelişmesine neden olmuştur. Bu nedenle vitamin takviyeleri doktor önerisi olmadan kullanılmamalıdır” şeklinde konuştu.
ERKEN TANI VE TEŞHİS ÖNEMLİ
Hastalıkta erken tanının, teşhis ve tedavinin çok önemli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Burak Civelek, “Akciğer kanserine erken tanı koyulabilmesi ve hayat kurtaran tedavilerin alınabilmesi için özellikle sigara içen bir kişide artan ve karakteri değişen öksürük, nefes darlığı, kanlı balgam, kilo kaybı ve nefes darlığında artış gibi şikâyetler görüldüğünde hemen doktora başvurulmalıdır” diyerek sözlerini noktaladı.