ANALİZ - Arakanlı mülteci krizi: Cox's Bazar'da Beyrut sendromu

DAKKA (AA) - KHAWAZA MAİN UDDİN - Bangladeş'in güneyindeki Cox’s Bazar'da Arakanlı Müslümanları (Rohingyalar) ağırlamaları nedeniyle dünya çapında takdir kazanan yerel halk, Myanmar vatandaşlarının topraklarında uzun süre kalmalarından dolayı hayal kırıklığı yaşıyor.

Arakanlı Müslümanları ağırlayanların çoğu, 22 Ağustos'taki geri dönüş girişiminin başarısız olmasının ardından memnuniyetsizliklerini gizleyemedi ve mülteciler Myanmar'ın Arakan eyaletini terk etmek zorunda kalmalarının ikinci yıl dönümünü anmak amacıyla 25 Ağustos'ta büyük bir miting düzenledi.

Yerel halktan sayıca fazla olan devletsiz Müslümanlar, vatandaş olarak kabul görmeden ve vatanlarında can ve mal güvenliği tesis edilmeden geri dönme konusunda isteksiz olduklarını belirtti.

Yetkililer daha sert tavır gösterirken, yerel halk mültecilere yönelik düşmanca tavır benimsiyor. 23 Ağustos'ta bir grup Arakanlı tarafından yerel bir liderin öldürüldüğü iddiası ve kolluk kuvvetlerinin dört mültecinin çapraz ateş sonucu öldürüldüğünü bildirmesinden bu yana gerginlik arttı.

Resmi raporlara göre, geçen ay açılan ateş sonucu en az 10 Arakanlı Müslüman yaşamını yitirdi.

Bu durum, Beyrut'taki Filistinli mülteci krizini hatırlatıyor.

Bazı Lübnanlı gruplar, Filistinlilerle çatışmaya girdi ve bir zamanlar Kazablanka ya da Dubai gibi canlı bir şehir olan Beyrut oldukça zarar gördü.

Lübnan'daki Sabra ve Şatilla kamplarında çoğunluğu Filistinli ve Lübnanlı olmak üzere 3 bin 500'e yakın sivil 1982'de İsrail ordusunun gözetiminde aşırı sağcı milislerce öldürüldü.

Myanmar'la sınırda bulunan sahil kasabası Cox's Bazar, Myanmar'da soykırımdan kaçan on binlerce kadın ve erkeği ağırladı. Bu kişilerin komşu Hindistan'a girmelerine izin verilmedi.

Arakanlı Müslümanlar, 1978 ve 1992'de de kalabalık gruplar halinde Bangladeş'e geldi ve birçoğu buradan ayrılmadı.

Cox's Bazar'da 1,1 milyonu bulan Arakanlı sayısı, 1948-1982'de Lübnan'daki Filistinli mültecilerin sayısının iki katından fazla.

Çoğu kampın kurulduğu Ukhiya alt bölgesindeki Rajapalong Birliği Konseyi üyesi Nurul Kabir, "Onların gelişiyle bölgemiz kalabalıklaştı, fiyatlar arttı ve bizim geçim kaynaklarımız ciddi şekilde etkilendi." dedi.

Bazıları mahallelerinde artan araç sayısının yanında Arakanlı Müslümanları ormanlara zarar vermekle suçladı. Bir grup "Cox's Bazar'ı ajanlardan kurtar" kampanyası başlattı.

Bangladeş Dışişleri Bakanı Abulkalam Abdul Momen, Arakanlı Müslümanların geri gönderilmesi yönelik siyasi girişimin geri çekilmesi nedeniyle rahatsızlığını ifade etti.

Momen gazetecilere, "Arakanlı Müslümanlar geri dönmeli. Biz buradaki durumu iyileştirmek istiyoruz. Bizim amacımız onları geri göndermek." dedi.

İktidardaki Avami Ligi partisi, kasım ayındaki Arakanlı Müslümanların ülkelerine gönderilmelerini engellemekle eleştirdiği kamplardaki 41 sivil toplum kuruluşunun faaliyetini durdurdu.

Myanmar'da 25 Ağustos 2017'deki askeri baskının 730 binden fazla Arakanlının Bangladeş’e göçüne sebep olduğundan bu yana yaklaşık bin 100 kamp sakininin ya gözaltına alındığı ya da çeşitli suçlarla suçlandığı bildirildi.

Merkezi New York'ta bulunan İnsan Hakları İzleme Örgütü, Dakka'yı Arakanlı Müslümanların hareket özgürlüğü konusundaki kısıtlamalara son vermeye çağırdı.

Grubun Asya direktörü Brad Adams, 7 Eylül'de yaptığı açıklamada, "Yetkililer, Arakanlı mültecileri kamplarda tecrit ederek gerginliğe ve protestolara aşırı tepki vermek yerine dengeli bir yaklaşım benimsemeli." ifadesini kullandı.

Resmi kayıtlar, milyonlara her gün yaklaşık 100 bebeğin eklendiğini gösteriyor.

Bangladeş hükümetinin yardım ve geri gönderme komisyoncusu Muhammad Abul Kalam, "ev sahibi topluluğun yerel kaynaklar üzerine yeni yüklerin binmesinden pişmanlık duyduğunu" belirtti.

Kalam, yabancı bir delegeye, "Bu insanların geçim kaynağına ihtiyacı var. Biz bu insanlara süresi belirsiz şekilde katlanamayız." ifadesini kullandı.