Kira hukukunda bilinmesi gereken önemli hususlar

Kiracılık süreci, mülk sahibi ile kiracı arasında kurulan iletişimin çok önemli olduğu bir konudur. Her iki taraf arasında çoğu kez iyi bir diyalog kurulmuş olsa da bazı özel durumlarda kiracı ile ev sahibi uyuşmazlığa düşebiliyor. Böyle durumlarda kira hukuku taraflar arasındaki sorunların çözülmesi için anahtar görevindedir.

Kira hukukunda bilinmesi gereken önemli hususlar

Kira süreçleri mahkemeye taşındığında tarafların haklarını arayabilmesi ve koruyabilmesi adına kira sözleşmelerinin varlığı gerekmektedir. Kira hukukunda en dikkat edilmesi gereken husus, işin hukuki boyut kazanabilmesi kira sözleşmelerinin yapılmasının zorunluluğudur. Kira sözleşmesinin yapılmadığı bir ortamda ne ev sahipleri ne de kiracıları hiç bir hak iddia etmesi söz konusu olamaz.

Kira sözleşmeleri, kiracı ile mülkünü kiralayan arasındaki ilişkiyi yazılı ve hukuki hale getiren sözleşmelerdir. Kira sözleşmelerinde, kiralanan ev ya da işyerinin detaylı olarak açıklanması, kira sözleşmesinin süresi, demirbaşları kaydı, kira tutarı, kira artış oranı gibi maddelerin açıklanması gerekir.

Kiracı ve ev sahibi bu şartlar uymadığı takdirde kiracı tahliye davaları açılması söz konusu olabilir.

Kira sözleşmeleri süreli ya da süresiz olarak yapılabilir. Ancak süresiz yapılacaksa bu durum yazılı olarak sözleşmede belirtilmelidir. Kira sözleşmelerinde süreye ilişkin en önemli ayrıntı 10 yıl konusudur. Süreli ya da süresiz olsun tüm kira sözleşmelerinde ev sahiplerinin 10 yılın ardından ev sahiplerinin kiracı tahliye davası açma hakkı vardır.

Türkiye'deki kanunlarda kira sözleşmesinin yapılmaması, kişilerin haklarını aramalarında son teşkil ettiği gibi gelir vergisi beyanlarında cezai şartlar doğurmaktadır. Vergi Usul Kanunu'na göre ev sahibi ve kiracı kira sözleşmesi yapmayıp, kira ödemelerini elden alıyor veya veriyorsa her iki taraf adına da vergi usulsüzlük cezası kesilebiliyor. Konut kiralarında elden verilen tutar 500 liranın üzerindeyse banka ya da PTT üzerinden ödenmesi gerekiyor.

İş yeri kiralarında ise herhangi bir parasal sınır bulunmuyor, her türlü kira bedelinin elden ödenmemesi vergi usul cezası kesilmesini gerektiriyor. Kiranın elden ödenmesi durumunda kesilen usul cezalarında, ceza tutarı her yıl yeniden belirlendiğini de hatırlatmakta fayda var.