Ankara Kulübü, 'Saya Gezmesi' Geleneğini Yaşatıyor! 'Saya Gezmesi' Geleneği Nedir?

Ankara Kulübü Derneği’nin Elmadağ Karacahasan Köyü'nde düzenlediği Saya Gezmesi etkinliği, yoğun ilgi ve katılımla gerçekleşti. Ankara Kulübü Derneği Genel Başkanı Dr. Metin Özaslan, konuşmasında; Geleneksel Saya Gezmesi etkinliğini bu yıl da Elmadağ Karacahasan köyünde düzenlemekten dolayı duyduğu memnuniyeti belirterek, şunları kaydetti:

“Bugün çok önemli bir etkinlikte; Saya Gezmesi’nde bir araya geldik. Binlerce yıllık bir gelenek olan Saya Gezmesi, bir bayramdır. Saya bayramımıza hoş geldiniz. Ankara Kulübü, Ankara’nın, Anadolu’nun,  bu toprakların binlerce yıllık geleneklerini yaşatan çok özel bir dernektir. Seymenlik geleneği de bunlardan en önemlisidir. Ankara Kulübü, Atatürk’ün Seymenlik geleneğini yaşatın talimatıyla kurulan bir dernektir.

Seymenlik geleneğinin binlerce yıllık önemli bir geleneği Kızılcagün töresini;  devlet kurma töresini yaşatan Ankara Kulübü,  800 yıllık bir Anadolu geleneği olan; dünyada ilk kadın örgütlenmesi Bacıyan-ı Rum’un; Anadolu Bacılarının savaşçı kolu olan Bacıeren geleneğini de yaşatan bir dernektir. Orta Asya’dan Anadolu’ya getirdiğimiz ve Anadolu’da yiğitlik olarak yakın zamanlara kadar yaşattığımız Sinsin geleneğini yegane yaşatan bir dernektir Ankara Kulübü.

Sayagan adına düzenlenen bir bereket töreni olan Saya Gezisi de Orta Asya’dan Anadolu’ya taşıdığımız geleneklerimizdendir. Özellikle hayvancılıkla uğraşılan bölgelerde kutlanan bir tören olan Saya Gezisi, kuzunun ana karnında tüylenmesiyle birlikte eski takvime göre zemrehi ayının 5’i veya 6’sında yani koç katımından 3 ay sonraki zamana denk gelen ocak ayının ikinci yarısında yapılır.

Tam da bu zamana denk geliyor. Saya geleneğinin bir işlevi kışın tam ortasına gelindiğine inanılarak, evdeki yiyecek ve yakacakların, hayvanların yeminin sayılması ve ona göre tedbirlerin alınmasıdır. Saya Gezimi geleneğinin bir diğer anlamı, baharın gelişini müjdelemesidir. Kışın gidişini, baharın gelişini müjdeleyen Saya Gezimi, bir eğlence geleneğidir. Yörelere göre değişiklik gösterse de Saya gezmesinde bir çobanın öncülüğünde gençler tanınmayacak şekilde kıyafetlere bürünerek kapı kapı dolaşır.

Seyirlik oyun oynayarak, maniler söyleyerek evleri gezer, bahşiş toplar. Bu bahşiş para, un, yağ, bulgur şeklinde olabilir. Bu şekilde her evden toplanan malzemeler ile yemek yapılır, müzikli oyunlu ve seyirlikli eğlence düzenlenir. 

Eskiden Ankara’nın özellikle Elmadağ, Bala gibi ilçelerinde hayvancılıkla uğraşan birçok köyünde kutlanan bir gelenekti Saya Gezmesi. Her geçen gün değişen sosyal ve kültürel şartlar, geleneklerin unutulmasına yol açmıştır. Dolayısıyla  saya gezme geleneği de maalesef kayboldu fakat Ankara Kulübü olarak bizler  yaşatmaya çalışıyoruz. Her yıl farklı bir köyümüzde Saya bayramımızı kutluyoruz.

Karacahasan Köyü Muhtarı Sayın Yaşar Yılmaz’a, Ankara Kulübü Elmadağ Şube Başkanı Sayın Dinçer Atakan ve  yönetimine, etkinliğimizi kucaklayan Elmadağ Belediye Başkanı Sayın Adem Barış Aşkın ve ekibine, Ankara ile ilgili her programımızda her zaman yanımızda olan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Mansur Yavaş’a ve bugün burada bizlerle birlikte olan tüm konuklarımıza, hemşehrilerimize, etkinliğe destek veren, katkı sağlayan herkese tekrar tekrar teşekkürlerimi iletiyorum. Saya Bayramımız kutlu olsun.” 

Özaslan, konuşmasının ardından Karacahasan Köyü Muhtarı Yaşar Yılmaz’a günün anısına ‘muhtar çakmağı’ hediye etti. 

Elmadağ Belediye Başkanı Adem Barış Aşkın da konuşmasında Elmadağ’ın en güzel köylerinden birinde Saya Gezmesi geleneğini yaşatarak, geleceğe aktarmak noktasında çok önemli bir etkinlik programının bir paydaşı olmaktan ve ev sahipliği yapmaktan dolayı büyük memnuniyet duyduğunu dile getirerek, Ankara Kulübü Başkanı Dr. Metin Özaslan ve Şube Başkanı Dinçer Atakan’a, Saya Gezmesi etkinliğine katılan Seymenlere ve Bacıerenlere, tüm konuklara teşekkür etti. 

MANİLER EŞLİĞİNDE SAYA GEZMESİ

Konuşmaların ardından köy çobanının öncülüğünde davullu zurnalı, üzerlerinde çanlar asılı koyun kılığına giren sayacılarla birlikte Saya Gezmesine çıkan Ankara Kulübü Seymenleri ve Bacıerenleri köyde ev ev dolaşarak, söyledikleri; “Mekke hurması güzel, davulcu okur gazel, bahşişini almak için kapı kapı sayacı gezer-Ambarınız buğday dolsun, koyununuz kuzunuz olsun, haneniz kutlu olsun-Sayacı geldi duydun mu, Köseyi gelini gördün mü.

Niye geldi sordun mu. Un, bulgur, yağ, ekmek verdin mi” maniler eşliğinde erzak topladı. Evlerden birinden sayacılara bir koç hediye edildi. Saya Gezmesinin ardından daha sonra yemekler yendi, köy meydanında Sinsin ateşi yakılarak Sinsin ve Seymen oyunları oynandı.