Sütün içindeki kanserojen maddeler evde tespit edilebilecek

İstanbul Bilgi Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi öğrencileri tarafından geliştirilen “kâğıt tabanlı biyosensör”, içtiğimiz sütün içindeki kanserojen madde aflatoksinin tespitini laboratuvar ortamlarından evlere taşıyor. BİLGİ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Yiğit Dağhan Gökdel ve Genetik ve Biyomühendislik Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Öğr.Üyesi Özgür Gül’ün danışmanlığını yürüttüğü projede, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Yüksek Lisans Öğrencileri Öznur Mete ve Kuter Erdil ile Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü son sınıf öğrencileri Tuğçe Ayraç ve Gökalp Akcan birlikte çalıştı. TÜBİTAK destekli projenin 2021 yılında tamamlanması ve ticari ürün olarak piyasaya çıkması bekleniyor.

Lozan’da uluslararası bir kongrede projeyi bilim camiasına sunan Kuter Erdil, “Şimdiye kadar içtiğimiz sütte aflatoksin olup olmadığını ölçen cihazlar elbette vardı. Ancak bu cihazlar oldukça pahalı ve laboratuvar ortamında kullanılabilen cihazlardı. Analizin ulaşılabilir hale gelmesi, herkesin evinde çok ucuz bir maliyetle yapabilmesi için bu biyosensör üzerinde çalışıyoruz. Geliştirdiğimiz şey aslında küçük boyutlarda bir kâğıt. Kâğıdın içinde aflatoksini tutan bir madde var. Sütte aflatoksin varsa kâğıda tutunup bükülme yaratıyor. Böylece varlığı tespit ediliyor. Bu zararlı maddenin sütteki miktarı çoksa bükülme de çok fazla oluyor. Bu da o sütü içmemeniz gerektiğini size söylemiş oluyor” dedi.

GLUTENİ KENDİMİZ ÖLÇECEĞİZ

Projenin danışmanlarından BİLGİ Genetik ve Biyomühendislik Bölümü Başkan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Özgür Gül ise, benzer bir sistem üzerinde gluteni ölçmek amacıyla da çalıştıklarını belirterek şunları söyledi: “Gıdadaki az miktarda glutenin varlığı bile bazı insanları ciddi şekilde rahatsız edebiliyor. Biyosensör ilerleyen dönemlerde yeterince geliştirildiğinde gideceğiniz restoranda gelen yemeğin veya tatlının içinde gluten var mı yok mu, miktarı az mı çok mu anlamanızı mümkün hale getirecek.”

ROBOTLAR DEVREDE OLACAK

Kâğıt tabanlı biyosensör projesinin danışmanı BİLGİ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Yiğit Dağhan Gökdel tıp teknolojileri geliştiren kişiler olarak, hastayı hastaneye değil, hastaneyi hastanın ayağına getirmeye çalıştıklarını ifade etti. Gelecekte hastanelere daha az sayıda insanın gideceğini anlatan Gökdel, “Bir web sitesi üzerinden belki de yapay zekayla hastalığımız teşhis edilebilecek ve hangi ilacı almamız gerektiğini öğrenebileceğiz. Gelecekte daha çok ameliyatın robotik cerrahi ile yapılacağını öngörüyoruz” diye konuştu.