Başkan Erdoğan, Putin ve Ruhani ile ortak basın toplantısı düzenledi

Başkan Erdoğan, konuşmasınaşahsına ve heyetine gösterilen misafirperverlik için Ruhani'ye teşekkür ederek başladı.

İranlı şair Sadi Şirazi'nin "Eğer sen başka insanların mihnetinden, ızdırabından gamlanıp kederlenmiyorsan sana Ademoğlu demek yakışmaz." sözlerine atıfta bulunanErdoğan, "Bizim de bugün burada bulunma sebebimiz Suriyeli kardeşlerimizle hemdert olmak, yaşanan insani drama son vermenin yollarını aramaktır." diye konuştu.

Soçi formatında bugün üçüncüsünü gerçekleştirdikleri üçlü zirvelerin Suriye'de istikrar ortamının tesisi yönünde belli bir mesafe alınmasına katkı sağladığını belirtenErdoğan, "Bu zirveler,Suriye'de gelinen noktanın muhasebesini yapmak ve ileriye dönük adımların tespiti bakımından da önemli fırsatlar sunmaktadır." ifadelerini kullandı.

Yaklaşık 8 yıldır devam eden ihtilafın bir günde çözülmesini beklemenin mümkün olmadığını dile getirenErdoğan, "Ancak biz başkaları gibi geriye yaslanıp yangını seyretmek yerine onu söndürmenin yollarını arıyor, bunun için elimizi taşın altına koyuyoruz." dedi.

Aralarındaki farklara değil asgari müştereklere odaklandıklarına dikkati çekenErdoğan, bu sayede Soçi ve Astana'nın, Cenevre'de siyasi çözüm için yürütülen çabaların katalizörü olduğunu söyledi.

CumhurbaşkanıErdoğan, içinde bulunulan kritik günlerde büyük bir emeğin ve özverinin sonucu olan bu kazanımların muhafazasının büyük önem taşıdığını, nitekim bu amaçla iş birliğini sürdürme kararlılıklarını bugün teyit ettiklerini bildirdi.

Nisan ayında Ankara'da gerçekleştirilen ikinci zirveden bu yana sahada ve uluslararası ortamda birçok gelişme cereyan ettiğini belirtenErdoğan, bunları etraflıca ele aldıklarını, Türkiye olarak Suriye'de rejimin dizginlenmemesinin yol açacağı tehlikeleri de dile getirdiklerini aktardı.

"ÖNEMLİ BİR SORUMLULUK ÜSTLENDİK"

İdlib bölgesine yönelik saldırıların, sahadaki durumu daha da kötüleştireceğini ve siyasi süreci çökme noktasına getireceğini ifade ettiklerini ifade edenErdoğan, Türkiye'nin İdlib'de 12 gözlem noktasının bulunduğunu, bu şekilde sahadaki sükunetin idamesi için önemli bir sorumluluk üstlendiklerini söyledi. CumhurbaşkanıErdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu bölgedekisivil halkın korunması, terörist unsurların ayrıştırılması ve İdlib'in mevcut statüsünün muhafazası hayati önem taşıyor.İdlib tüm Suriye'nin küçük bir modeli konumundadır. Burada atılacak yanlış adımların menfi yankıları her tarafta hissedilecektir. Suriyeli sivillerin can güvenliğini hiçe sayan yöntemler teröristlerin ekmeğine yağ sürmekten başka hiçbir fayda sağlamayacaktır.Türkiye olarak baştan beri Suriye'de akan kanın durması için mücadele ettik. Hiçbir ayrım gözetmeden Suriyeli kardeşlerimize sahip çıktık. Dün olduğu gibi bugün de tek bir Suriyeli kardeşimizin dahi burnunun kanamasını istemiyoruz. Özellikle büyük çileler çekmiş İdlib halkının yeni felaketlere maruz kalmasını asla arzu etmiyoruz. Zirveye atfettiğimiz önem de işte bu hassasiyetimizden kaynaklanıyor.İdlib meselesi yeni acılara, yeni gerginliklere, yeni sıkıntılara mahal vermeden Astana ruhuna sadık kalınarak çözülmelidir. Astana'da mutabakata vardığımız ilkelerin muhafazası, Suriye krizine sürdürülebilir siyasi çözüm bulunması bakımından da mühimdir."

"SÜRECE YENİ BİR DİNAMİZM KAZANDIRACAK"

Ruhani ve Putin ile yaptıkları fikir teatisinde bu görüşleri paylaştığını anlatanErdoğan,Ankara Zirvesi'nde mutabık kalınan terörle mücadele kisvesi altında sahada oldu bittilere gidilmemesi gerektiğini vurguladığını bildirdi.

Suriye'nin toprak bütünlüğüyle komşu ülkelerin milli güvenliğini zayıflatmayı amaçlayanayrılıkçı gündemlere karşı durmanın gerekliliğini özellikle ifade ettiğini belirtenErdoğan, şunları söyledi:

"Önümüzdeki günlerde 3 garantör ülkenin temsilcileri Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi ile Cenevre'de yeniden bir araya gelecekler. Anayasa komitesinin kuruluş süresine dair hazırlıklar ele alınacak ve son aşamaya gelindi diyebiliriz.Astana süreci sayesinde gündeme gelen bu komitenin bir an evvel kurulması ve işlevsel hale gelmesi siyasi sürece yeni bir dinamizm kazandıracaktır."

Zirvede Suriyeli mültecilerin ülkelerine geri dönüşü konusunu da ele aldıklarını belirtenErdoğan, şöyle devam etti:

"3,5 milyonu aşkın Suriyeliye ev sahipliği yapan bir ülke olarak mültecilerin gönüllü ve güvenli biçimde geri dönüşlerine ilke olarak olumlu yaklaşıyoruz. Elbette bunun için Birleşmiş Milletler ile eşgüdüm sağlanması sahada ve siyasi süreçte elverişli şartların oluşturulması şarttır. Arzumuz Suriye ihtilafının Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararıyla ortaya konan parametreler temelinde kalıcı ve muteber bir çözüme kavuşturulmasıdır.Şüphesiz bu sorumluluk sadece 3 garantör ülkenin değil tüm uluslararası toplumundur. Suriye ihtilafına çözüm bulunması içinilgili tüm paydaşların ortak bir zeminde buluşması gereklidir. Türkiye olarak bu hedef doğrultusundaki çabalarımızı sürdürmekte kararlıyız."

Soru-cevap

Erdoğan, ortak basın toplantısında bir basın mensubunun İdlib'de askeri bir operasyonun ardından ciddi bir göç dalgasının başlayabileceği ihtimalinin zirvede ele alınıp alınmadığına, garantör ülkelerin buna karşı tutumunun ne olacağına yönelik sorusunu yanıtladı.

Astana sürecinin üç garantör ülkesi olarak bir gayret ve çalışmanın içerisinde olduklarına işaret edenErdoğan, bu kapsamda Soçi'de başlayan sürecin Ankara ve bugün de Tahran ile devam ettiğini söyledi.

Erdoğan, şu anda terör nedeniyle İdlib'den Türkiye'ye doğru bir yönelişin söz konusu olduğunu vurgulayarak şu değerlendirmeyi yaptı:

"Genel itibarıyla baktığımızda malum Suriye'de en uzun sınıra biz sahibiz. Bu sınırda İdlib halkının kaçacağı yer neresi, Türkiye. Biz şu anda zaten 3,5 milyona ev sahipliği yapıyoruz. İdlib'in şu anda nüfusu 3,5 milyon. Böyle bir 3,5 milyona daha ev sahipliği yapmaya gücümüz de imkanlarımız da yetmez. Şu anda atacağımız adım, birlikte buradan olabilecek göçü engellemektir. Bunun için de terörle mücadelede başarılı olmamız lazım. Onun için bu toplantının özellikle silahların bırakılmasını sağlamaya yönelik buradan çıkan mesaj, artık terör gruplarına da çok kararlı bir duruşun ifadesidir. Bunu bizim başarmamız gerekiyor."

"ZİRVEDE DE KONUŞULAN BİR KONU OLDU"

Söz konusu göç dalgasının durdurulmasının, Türkiye açısından önemini vurgulayanErdoğan, Rakka olayını anımsattı. Ardından yaşanan Dara olayında da binlerce insanın öldüğünü aktaranErdoğan, Türkiye'nin bu süreçte yüzlerce insanı alarak ihtiyaçlarını karşıladığını anımsattı.

Erdoğan, İdlib'de benzer bir durumla karşı karşıya kalınabileceğine dikkati çekerek şunları kaydetti:

"Bunu da aramızda ikili görüşmelerde ele aldığımız gibi zirvede de konuşulan bir konu oldu. Zaten açıklanacak olan 12 maddelik sonuç bildirgesinde de bunlar etraflıca ele alınmış durumda. Temennim odur ki bu süreci artık sona erdirmenin yollarını bulalım. Çünkü Suriye halkı bir an önce kendi anayasasını ve adil bir seçimi bekliyor ve bunu hep birlikte başarmamız lazım."

Zirvenin basın toplantısının ardındanErdoğan, Ruhani ve Putin salondan birlikte ayrıldı.Erdoğan'ın bu sırada elini Putin’in omzuna koymasıyla samimi anlar yaşandı.