İSTANBUL (AA) - Sinema dünyasına 1958'de adım atan ve ömrünü bu dünyanın içinde geçiren yönetmen, yapımcı ve senarist Aram Gülyüz, vefatının birinci yılında anılıyor.

"Ayşecik" film serisi ve 1990'lı yılların sevilen dizisi Yasemince'yle tanınan Ermeni kökenli Gülyüz, 13 Nisan 1931'de İstanbul, Şişli'de dünyaya geldi. Lise eğitiminin ardından İngiltere'ye giderek, yaklaşık 70 ülkede faaliyet gösteren müzik firması Electric and Musical Industries (EMI) temsilciliğinde 4 yıl televizyon kursu gördü.

Kore'de askerlik ve tercümanlık yaptığı dönemde yönetmen Halit Refiğ ile tanışan Gülyüz, askerlik görevinin ardından İngiliz Havayollarına memur olarak girdi.

Gülyüz, Halit Refiğ'in ısrarla, "Sen matrak adamsın, gel sen de sinemaya gir" demesi üzerine 1958'de Metro Film'i kurarak sinema dünyasına girdi ve ilk olarak Türk-Alman ortak yapımı "İstanbul Macerası" filminin yapımcılığını üstlendi.

Usta yönetmen bu filmde yabancı oyuncular Carl Möhner, Eva Palmer, Bianca Breneca ile Türk oyuncular Sadri Alışık, Orhan Günşiray ve Öztürk Serengil ile çalıştı.

Senaryosunu yazdığı ve yapımcılığını üstlendiği "Sensiz Yıllar" adlı sinema filmiyle 1960'ta yönetmenliğe başlayan Aram Gülyüz, "en önemli filmim" diye belirttiği 1963 yapımı "Temem Bilakis" filminin başrollerinde Öztürk Serengil, Çolpan İlhan, İsmail Dümbüllü ve Suzan Avcı'ya rol verdi.

- Alfred Hitchcock, Blake Edwards, Billy Wilder ve Woody Allen'ı örnek aldı

Türkiye'nin ilk balerinlerinden biri olan Gönül Gülyüz ile bir film setinde tanışan ve 1965'te evlenen Gülyüz'ün bu evlilikten Ferdi ve Arda adında iki oğlu oldu.

Gülyüz, Türk sinemasında sesli çekime ilk geçen yönetmen oldu ve dublaj hakkındaki düşüncelerini bir röportajında, "Sinemanın en büyük kaybı dublaj olayıdır. Kendi lisanına dublaj yapan başka bir ülke sineması göremezsiniz. Muhsin Ertuğrul zamanında bu iş platolarda sesli yapılıyormuş. Biri çıkıp dublajlı filmi ucuza getirince öyle kalmış ama artık yavaş yavaş sesliye dönecek." sözleriyle açıkladı.

Yönetmenliğinde Alfred Hitchcock, Blake Edwards, Billy Wilder ve Woody Allen gibi isimleri örnek alan Gülyüz, Türker İnanoğlu'nun yapımcısı olduğu birçok komedi türü televizyon dizisinin yönetmenliğini de üstlendi.

Gülyüz, yaşamı boyunca 28 filmin senaryosunu kaleme alırken, "Ayşecik" film serisiyle "Yasemince" ve "Tatlı Kaçıklar"ın da aralarında olduğu 200'e yakın yapımın yönetmenliğini yaptı.

Usta yönetmenin son çektiği film ise 2014 yapımı başrollerinde Gürgen Öz, Seda Bakan ve Ersel Şibil'in rol aldığı "Zaman Makinesi 1973" oldu.

- "Sanatçıdan en üstün verimi alabilecek yönetmen"

Yeşilçam'da zor şartlar altında birçok projeye imza atan Gülyüz, bir röportajında o günlerin Türk sineması hakkında şu görüşleri belirtti:

"(Oyuncular) Şimdi de astronomik ücretler alıyorlar ama o zaman şimdiki gibi nakit para yoktu. Senetle çalışılırdı. O dönem manevi açıdan daha çok tatmin oluyorlardı. Türkan'a (Şoray), Nebahat'e (Çehre), Fatma'ya (Girik) hayranım, hala bu işi yapıyorlar. Çok zor bir dönemden geçtiler çünkü. O zamanlar şimdiki gibi makyöz, terzi filan yoktu. Kendileri yapardı makyajlarını, hatta kıyafetlerini bile."

Gülyüz, son olarak İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından geçen yıl düzenlenen 37. İstanbul Film Festivali'nde "Sinema Onur Ödülü"ne layık görüldü.

Sinema kariyeri boyunca 140 film yöneten ve bir yılda en çok film çekme rekorunu kıran Gülyüz için, oyuncu Ediz Hun, "Kamera karşısındaki sanatçıdan en üstün verimi alabilecek yönetmen" tanımlamasını yaparken, oyuncu Ayla Algan ise "Komedi oynamayı bana hem sevdirdi hem öğretti." ifadelerini kullandı.

Usta yönetmen, 1 Eylül 2018'de hayatını kaybetti ve kendi isteği üzerine sade bir törenle Şişli'de bulunan Ermeni mezarlığına defnedildi.

- Yönetmenliğini üstlendiği bazı yapımlar

"Zaman Makinesi 1973", "Otel Divane", "Ağlamak Yok", "Aşk Beklemez", "Zeynep", "Utanmaz Adam", "Evlat", "Şen Kahkahalar", "Yasemince", "Bir Demet Kahkaha", "Tatlı Kaçıklar", "Cümbüş Sokak", "Sevdiğim Adam", "Yaşamak", "Uğurlugiller", "Süper Damat", "Püf Noktası", "Karmakarışık", "Kadersiz Kullar", "Hoşgeldin Ramazan", "Afrodit", "Melek Yüzlü Cani, "Günahsız Yetim", "Babalar da Ağlar", "Aşkın Kanunu Yoktur"", Uyanıklar Dünyası", "Oğlum İçin", "Kader Yolcuları", "Alçaklar Cehenneme Gider", "Ayşecik Bahar Çiçeği", "Ret Kit", "Ömercik Babasının Oğlu", "Kahraman Delikanlı", "Ayşecik/Fakir Kızın Romanı", "Ayşecik Yuvanın Bekçileri", "Ana Kalbi", "Galatalı Mustafa", "Gariban", "Sevdalı Kabadayı", "Sokakların Kanunu", "Temem Bilakis", "Aşk ve Yumruk", "Sensiz Yıllar"