​“Tek nöbet” epilepsi tanısı için yeterli olmuyor

Halk arasında “sara” olarak da bilinen epilepsi hastalığında nöbet anında yapılabilecek ilk şeyin hastanın hava yolunun açık tutulması olduğunu belirten uzmanlar, hastanın yana yatırılması ve çenesinin yukarı kaldırılması gerektiğini vurguluyor. Epilepsi tedavisinde ani ilaç kesmenin nöbetin süreğen hale gelmesine sebep olabileceğini belirten uzmanlar bu durumun hayati tehlike oluşturacağına dikkat çekiyor. Epilepsi tanısının iyi bir gözlem ve tetkikle konulduğunu belirten uzmanlar nöbet anının kaydedilmesi gerektiğini vurguluyor.

Halk arasında “sara” olarak da bilinen epilepsi hastalığına dikkat çekmek ve hastalıkla ilgili farkındalık oluşturulması amacıyla her yıl 12 Şubat Dünya Epilepsi Günü olarak anılıyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Celal Şalçini, epilepsinin bir hastalık ismi olduğunu belirterek sık epilepsi krizi veya nöbeti geçirenlerin epilepsi hastası tanısını aldığını söyledi.

Dr. Celal Şalçini, “Tek epilepsi nöbeti geçirmiş olmak kişinin epilepsi hastası tanısını alması için yetersizdir” dedi. Dr. Celal Şalçini, “Az sayıda genetiği belli epilepsi hastalığı vardır fakat çoğunda genetik olarak belirlenmiş bir hastalık bulunamamaktadır” dedi.

Epilepsi krizi neden olur?

Epilepsi nöbetinin, beyindeki hücrelerden bir grubun anormal elektriksel faaliyeti sonucu oluştuğunu kaydeden Dr. Celal Şalçini, “Bu beyin hücre grubu hangi alandaysa o alanda problem yaşanmaktadır. Örneğin koku merkezinde ise kişinin burnuna koku gelebiyor ve koku nöbeti oluyor, konuşma merkezinde ise konuşamıyor, el merkezinde ise elde atma oluyor, bilinç merkezini etkiliyorsa bilinci kayboluyor.” dedi.

Belirtiler farklılık gösteriyor

Epilepsi nöbeti belirtilerinin farklılık gösterdiğine dikkat çeken Dr. Celal Şalçini, “Bu belirtiler dalma gibi fark edilmesi zor bir semptom olabileceği gibi, bilincin kapandığı, kasılmaların olduğu belirtilere kadar çeşitlilik gösterir” uyarısında bulundu.

Epilepsi tanısı için nöbet anı kaydedilmeli

Epilepsi hastalığı tanısının iyi bir muayene ve gözlem, sonrasında EEG ve MR gibi tetkiklerin desteği ile konulduğuna dikkat çeken Dr. Celal Şalçini, “Bu aşamada hastanın ve yakınlarının nöbet anını iyi izlemesi ve tariflemesi, hatta mümkünse videoya çekmesi hastalık sürecine çok yardımcı oluyor” dedi.

Kriz anında ne yapmak gerekir?

Dr. Celal Şalçini, epilepsi krizi anında yapılması gerekenleri de şöyle anlattı: “Nöbet anında yapabilecek tek şey basit ilk yardım olarak hava yolunu açık tutmak yani rahat nefes almasını sağlamaktır. Eğer eski epilepsi hastası ise “airway” denilen hava yolunu açık tutan kauçuk bir yardımcı ilk yardım aracını bulundurmanız ve nöbet başlar başlamaz yerleştirmeniz uygun olacaktır. Eğer yoksa yana yatırmak, çenesini yukarı kaldırmak, varsa nöbet esnasında ağızdan gelen sıvıları silmek yeterli olacaktır. Kasılmayı önlemek için kesinlikle hastanın üzerinde kas gücü ile baskı uygulamayın. Etraftaki düşebilecek eşyaları kaldırın, yere yatırın ve ilk yardım çağırın.”

Epilepsi hastalarının günlük yaşamlarını normal şekilde devam edebileceğini kaydeden Dr. Celal Şalçini, “Bu tamamiyle epilepsi hastasının hastalığı ne kadar tanıdığı, kabullendiği ile ilgili bir durum. Sık nöbet geçirenlerde kısıtlılık söz konusu olurken bazı hastalarda da hayatlarına normal devam etmelerinin öneriyoruz.” diye konuştu.

En çok çocuk ve gençlerde görülüyor

Epilepsi nöbetlerini azaltmanın ve atakların kontrol altına alınabilmesinin tedavi ile mümkün olabileceğini belirten Dr. Celal Şalçini, “Epilepsi en çok çocuk ve gençlerde, ayrıca yaşlılarda gözükmektedir. Orta yaştakilerde nadir şekilde görülmektedir.” dedi.

Risk faktörlerine dikkat!

Epilepsinin çoğu zaman idiopatik denilen sebebi belli olmayan bir hastalık olduğunu kaydeden Dr. Celal Şalçini, beyin tümörü, beyin kanaması, damar tıkanıklığının risk faktörü olduğunu, Alzheimer hastaları, böbrek ve karaciğer hastaları, hemodiyaliz hastaları, kemoterapi ilaçları ve madde kullananların risk altında olduğunu kaydetti.

Tedavi seçenekleri var

Epilepsinin tedavisi mümkün hastalıklardan biri olduğunu kaydeden Dr. Celal Şalçini, “Gelişmekte olan teknoloji ile beraber yeni ilaçlar üretilmekte ve tedavi şeçenekleri artmaktadır. Ayrıca ilaçla tedavisi olmayan epilepsilerde cerrahi işlemler de uygulanabilmektedir. Epilepsi tedavisinde öncelikle hastalığın sebebi araştırılır ve sebebin ortadan kaldırılması için çaba gösterilmektedir. Önce tek ilaç, daha sonra birkaç ilaçla tedavi etmeye çalışılıyor. Bazen cerrahi müdahaleler gerekebiliyor.” dedi.

Doktordan habersiz ilaç kesilmemeli

Doktorun haberi olmadan ilaç kesmenin hastalık açısından çok önemli olduğunu kaydeden Dr. Celal Şalçini, “Çünkü ani ilaç kesilmesi “status epileptikus” dediğimiz nöbetin süreğen hale gelmesine sebep olabilir ki bu hayati tehlike teşkil etmektedir.” uyarısında bulundu.