Deprem Ne ile Ölçülür? Deprem Büyüklüğü Ölçme Yöntemleri Nelerdir?

Deprem dalgalarının şiddetini ölçen araç sismograftır. Sismograf, yerdeki hareketlenmeleri kayıt altına alır. Kayıt altına alınan yazılı kayıta da sismogram denir.

Deprem Ne Demek?

Depremin anlamı, yeryüzüne enerji çıkması sonucu meydana gelen sarsıntıdır. Depremler sarsıntı olarak ya da yer değiştirme olarak gerçekleşir. Depremler, tsunamilere, yanardağ patlamalarına da neden olabilir. Tam tersi, bir yanardağ patlaması da depreme neden olabilir. Bunlar, bağlantılı olaylardır. Her ne kadar yanardağ patlamaları depreme neden olsa da, depremler genellikle fay hattının çatlaması ve yeryüzüne enerji açığa çıkması sonucu meydana gelir. Deprem şiddeti ne kadar büyük olursa, yeryüzünde meydana gelen sarsıntı da o derece artar.

Artçı Deprem Nedir?

Artçı deprem, ana depremden sonra oluşur. Artçı depremler, genellikle uzun bir süre devam eder. Bu tarz depremler, ana depremin olduğu yerde olur. Yavaş yavaş şiddeti azalarak sona erer. Bahsi geçen depremler, belki 3 belki 6 ay bile sürebilir. Artçı deprem sayesinde, depremden sonra hasar görmüş, ayrılmış levhalar, yerine oturur. Ana deprem sonrası oluşan depremler, büyük bir depreme de sebebiyet verebilir. Deprem merkezinin etrafında aktif fay mevcutsa, artçı depremler onu tetikleyebilir. Bu noktada, sismologların incelemeleri sonucunda, önlemler alınmalıdır.

Deprem Ne ile Ölçülür?

Deprem dalgalarının şiddetini ölçen araç sismograftır. Sismograf, yerdeki hareketlenmeleri kayıt altına alır. Kayıt altına alınan yazılı kayıta da sismogram denir. Sismograf sayesinde, sismologlar depremler hakkında açıklamalar yapabilir ve deprem dalgalarının büyüklüğü hakkında bilgi sahibi olabilirler. Sismografın ölçtüğü deprem dalgaları 4 adettir.Bunlar;

• P Dalgası (Primer): Boyuna dalgalardır. Pek bir yıkıcı etkisi yoktur.
• S Dalgası (Seconder): Enine dalgalardır. Yıkıcı etkisi fazladır.
• R Dalgası (Rayleigh): Yüzey dalgalardır. Yıkıcı etkisi büyüktür.
•  L Dalgası (Love): Yüzey dalgalardır. Büyük derecede sarsıntıya ve yıkıma neden olur.

Deprem Büyüklüğü Ölçme Yöntemleri Nelerdir?

Deprem büyüklüğü ölçme türleri 5 adettir. Depremin şiddeti ölçülürken kullanılan metotlar aşağıda sıralanmıştır;

Süreye Bağlı Büyüklük: Yakında olan depremler için bu yöntem tercih edilir. Büyük şiddetli bir deprem, sismograf üzerinde daha yüksek bir etki bırakacağından, depremin sismograf üzerindeki süresi ölçülür. Daha sonra deprem merkezine olan uzaklık ile ölçeklenir.

Yerel Büyüklük: Bu metot, şiddeti 6.0’dan az, 700km’den yakın depremler için kullanılır. En yüksek dalga üzerinden, deprem şiddeti bulunur.

Yüzey Dalgası Büyüklüğü: Bu yol, büyüklüğü 6.0’dan fazla depremler içindir. Uzak mesafelerde olan depremlerde daha çok bu yöntem tercih edilir. Bu yöntemde de en yüksek genliğe göre, deprem şiddeti belirlenir.

Cisim Dalgası Büyüklüğü: Bu yöntem, hemen hemen yüzey dalgası büyüklüğü yöntemiyle aynıdır. Tek farkı derinlikte ilerleyen dalgaları ölçmesidir.

Moment Büyüklüğü: En doğru sonucu veren yöntem budur. Eğer bu büyüklük hesaplanmışsa, deprem şiddeti de hesaplanmış demektir. Fakat hesaplanması oldukça zordur. Belirli rasathanelerde, 4 ve üstü şiddetli depremlerde kullanılır.

Deprem Ne Kadar Uzaktan Hissedilir?

Depremin hissedilme mesafesi depremin şiddetine bağlıdır bu neden ile kesin bir deprem hissetme mesafesinden bahsedilememektedir. Ancak yeryüzünde meydana gelen sarsıntı ve kırılmalar nedeni ile oluşan depremlerin şiddeti çok fazla ise depremin yaşandığı konuma komşu olan il ve ülkelerden de hissedilebilmektedir.

Eğer 8 şiddetinden büyük bir deprem yaşanıyor ise konuma yakın ve sınır komşusu olan şehir ve ilçelerden de deprem hissedilecektir. Depremin ne kadar uzaklıktan hissedileceği, yeryüzü faylarında meydana gelen zarara göre de değişmektedir. Eğer fay hatları birbirlerini tetikler ise deprem daha geniş bir alana yayılacak ve bu neden ile de birçok komşu şehir, ilçe ve ülke tarafından deprem hissedilecektir.

Deprem Nereden Hissedilir?

Deprem nasıl hissedilir merak edenler için; deprem şiddetine göre hissedilmektedir. Depremin şiddeti eğer yüksek olur ise kişiler önce bir sarsıntı hissedecek daha sonra ise kırılmalara ve oluşan zararlara şahit olacaklardır. Depremin şiddeti eğer yüksek ise ve kişiler deprem alanına yakın bir mesafede bulunuyorlar ise depremi çok kolay bir şekilde hissedebileceklerdir.